APPENDIX

WILLS

From the Princ.i.p.al Registry of the Court of Probate at Somerset House, and from the Diocesan Registers at Norwich. For the Memoranda of the latter I am indebted to the kindness of Dr. Jessopp.

1

CLEMENT PASTON[188-1]

WILL OF 'CLEMENS PASTON DE PASTON, sanae mentis,' etc.

(no style of Armiger or any other designation), A.D. 1419, June.

[Sidenote: 1419 / JUNE]

Leaves his soul to G.o.d, St. Margaret, and All Saints; his body to be buried in the parish church of St. Margaret at Paston, between the north door and the tomb of his wife Beatrix.

Legacies--(1) To the High Altar (sum not named); (2) To the Vicar of Paston for t.i.thes, etc., 3_s._ 4_d._; (3) For the lights 'Beatae Margaretae in cancella ... coram ymagine Beatae Margaretae, vj _li._ cer.'; (4) 'Item, luminibus super le Rodelofte ejusdem ecclesiae, xij _d._'; (5) For the reparation, etc. of the church, 3_s._ 4_d._; (6) To the Vicar of Bakton (as above), 2_s._; (7) For the repair, etc. of the Trunch church, 8_d._; (8) For the repair of Monslee church, 6_d._; (9) 'Item, Priori et Conventui de Bromholm, vj_s._ viij_d._'

The residue to Martha, 'quae fuit uxor Johannis Bakton, sorori meae, et Willelmo Paston, filio meo,' that they may pay his debts, make rest.i.tution for any wrongs done, and expend the rest in works of charity and piety for the good of his own soul, that of Beatrix, his wife, the souls of his deceased parents and benefactors, 'et animabus fidelium defunctorum.'

Witnesses--'Nich'o Priori de Bromholm, Rich. Jernemuth Monacho, Rich.

Vicario Ecclesiae de Paston praedicta, Johanne Kyng, capellano, Roberto Gynne, et aliis.'

Proved at Norwich, '2 Oct. An. Dom. supradicto.'

[Footnote 188-1: [Reg. Dioces. Norvic., Hyrning, f. 51, b.]]

[[Legacies-- vj _li._ ... xij _d._ _anomalous s.p.a.ces in original_

'Item, Priori et Conventui de Bromholm, vj_s._ viij_d._'

_missing close quote_]]

2

WILLIAM PASTON, THE JUDGE[189-1]

I.--[_Testament._]

[Sidenote: 1444 / JAN. 10]

In Dei nomine Amen. Ego, Willelmus Paston de Paston, sanae mentis et memoriae, condo testamentum meum in hunc modum. In primis, lego animam meam Omnipotenti Deo, Beatae Mariae, et omnibus Sanctis, et corpus meum sepeliendum ad finem Australem altaris in Capella Beatae Mariae in fine Orientali ecclesiae Cathedralis Sanctae Trinitatis, Norwici. Et si contingat corpus meum ibidem sepeliri, lego cuilibet monacho sacerdoti ecclesiae praedictae qui singulis diebus aliqua septimana per septem annos proximo sequentes post mortem meam missam de Spiritu Sancto in capella praedicta tempore celebrationis summae missae in eadem ecclesia decantaverit, ad exorandum in eadem missa de Spiritu Sancto, et in aliis divinis per ipsum diebus illis factis, pro anima mea et animabus uxoris meae, patrum, matrum et omnium consanguineorum et benefactorum nostrorum, et omnium quorum debitores sumus, et omnium per nos injuriam patientium, et eorum omnium pro quibus Deo est deprecandum et omnium fidelium defunctorum septem de nac' (?). Item, lego Roberto nunc priori ecclesiae Sancti Andreae de Bromholm quadraginta solidos; et cuilibet monacho ejusdem ecclesiae conventus de Bromholm s.e.x solidos et octo denarios; et executoribus testamenti Ricardi Causton, nuper vicarii ecclesiae de Paston, viginti solidos; et executoribus testamenti Adae, nuper vicarii ecclesiae de Bakton, s.e.x solidos et octo denarios; ita quod remittant et relaxent in conscientiis suis animabus praedictis si quae per earum aliquam sibi debita fuerint. Et si hoc remittere et relaxare recusaverint, de praedictis legatis nihil habeant, sed in omnibus quae sibi per animas praedictas vel earum aliquam deberi rationabiliter aut evidenter, in conscientia vel aliter, juxta discretionem executorum meorum, aut majoris partis eorundem, probaverint aut verificaverint, sibi satisfaciant executores mei. Residuum vero bonorum meorum omnium non legatorum do et lego Agneti uxori meae, Johanni filio meo, Willelmo Bakton et Johanni Damme de Sustede, quos ordino et const.i.tuo executores hujus testamenti mei, ut ipsi inde disponant pro[ut] in justis conscientiis suis magis viderint Deo placere et animabus praedictis prodesse. In cujus rei testimonium praesentibus sigillum meum apposui.

Datum decimo die Januarii anno regni Regis Henrici s.e.xti post Conquestum vicesimo secundo. Hujus autem testamenti mei venerabilem in Christo patrem et dominum, dominum Willelmum Lincolniensem Episcopum[190-1]

ordino et const.i.tuo supervisorem.

[Footnote 189-1: [Register Luffenam, 29.]]

[Footnote 190-1: William Alnwick, Bishop of Lincoln from 1436 to 1449. He had been Bishop of Norwich before he was presented to Lincoln.]

II.--[_Last Will_, 31 Jan. 1444.][190-2]

Universis et singulis ad quos praesens scriptum indentatum pervenerit.

Ego Willelmus Paston de Paston gratias, reverencias et honores. c.u.m diversae personae ad usum, proficuum et denominationem mea feoffatae sive seisitae existant sibi et haeredibus suis in feodo simplici in et de uno mesuagio, uno molendino, et certis terris, tenementis redditibus et serviciis c.u.m pertinentiis in Paston, Bakton, Edithorp, Witton, et Moneslee, ac in aliis villis adjacentibus in comitatu Norffolk, quae nuper fuerunt Clementis Paston, patris mei jam defuncti, cujus animae propitietur Deus; ac de certis terris et tenementis, parcellis manerii vocati Latymers, remanentibus ultra et praeter alia terras et tenementa parcellas dicti manerii nomine meo adiu[190-3] est dat' Priori et conventui ecclesiae Sancti Andreae de Bromholm et successoribus suis; quam perquisitionem praedicti prioris dominus Rex nunc per literas suas perdonavit; et uno tofto et uno columbari et aliis terris et tenementis c.u.m pertinentiis in Bakton, Paston, Edithorp, Witton, et Casewik quae nuper fuerunt Hugonis atte Fen de Jernemouthe; et de aliis terris et tenementis in Paston et Bakton per praedictos priorem et conventum mihi et aliis ad usum meum et haeredibus meis datis et concessis; et de et in uno mesuagio et certis terris, tenementis, redditibus, et serviciis c.u.m pertinentiis in Estsomerton, Westsomerton, He[nnesby?], Martham, Wynterton in Flegge, ac in aliis villis adjacentibus, et in Heigham Porter, Veteri Bokenham et Bokenham Castell, in eodem comitatu, tam illa quae ... ... [quam] illa quae nuper fuerunt Galfridi Somerton, avunculi mei, videlicet fratris Beatricis, matris meae carissimae jam defunctae, quae ... ... ... . Et in et de manerio de Oxenede, ac certis terris, tenementis et serviciis in Oxenede, Burgh, Skeyton, Marsham ... ... ... . [et in] aliis villis adjacentibus c.u.m pertinentiis in eodem comitatu, quae nuper fuerunt Roberti Salle militis, et Willelmi Clopton militis, firmarii (?) ... ... . sive aliquorum vel alicujus eorum in eodem comitatu: Et in et de maneriis de Marlyngford, Riston, Vaux, et Shipd[am] ... ... . . medietate quatuor marcatarum, sive medietate unius marisci nuper Thomae Ocam (?) [c.u.m pertinentiis] in eodem comitatu ... ... ... ... ... .

mesuagiis, ac certis terris, tenementis, redditibus et serviciis c.u.m pertinentiis in Estodenham et aliis v[illis] ... ... in eodem comitatu ... ... ... ... ... Honyngham: Et in et de uno mesuagio ac certis terris et tenementis, redditibus et serviciis ...

... in Wy ... ... ... ... ... ... in comitatu praedicto quae nuper fuerunt Willelmi Thuxton, Armigeri, vocata Tolyes: Et ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... . Ricardi Doket in Carleton et aliis villis adjacentibus: Et in et de duobus ... ... .

... ... ... . . villis adjacentibus: Et in et de una pecia terrae in Carleton vocata W ... ... ... ... ... ... ... ... . .

... ... de manerio de Snaylwell et aliis terris et tenementis quae quondam fuerunt Johannis ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... Ac in et de manerio de Stanstede c.u.m pertinentiis in comitatu Suffolk, et de Horwelbury ... ... ...

continue absque aliqua conditione collusione seu covina, istis tamen ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . mesuagiis, terris, tenementis, redditibus et serviciis praedictis ultimo ... ...

... ... ... ... ... . consciencia mea, lege Dei et Angliae illaesa, fieri et exequi et adimpleri ... ... ... ... ... ...

... ... ... Sciatis me, praefatum Willelmum Paston, ultimam voluntatem de praemissis ... ... ... ... ... ... ... ...

... . ligenti deliberacione declara.s.se, fecisse et limita.s.se juxta effectum verborum sequentium ... ... ... ... ... ... ... .

... ... . . seu seisitae et omnes aliae personae quas in praedictis maneriis, terris et tenementis vel aliqua parcella eorum ad ... ...

... ... . imposterum feoffari contigerit, haeredes et a.s.signati sui, quandoc.u.mque post mortem meam ... ... . ejus sufficiens warantum in hac parte habentem racionabiliter requisitae fuerint per cartas ...

... dum ... ... . praefatae Agneti praedicta maneria de Oxenede, Marlyngforde, Stanstede, Horwelbury, et Sh ... dictas pa ... ... .

de Latymers dictis priori et conventui minime datas, et praedicta mesuagia, molendinum, terras et tenementa, quae fuerunt praedicti prioris et conventus, Roberti Salle, Willelmi Clopton, Francissae, Clementis Paston, Hugonis atte Fen, seu alicujus eorum, ac medietatem praedictorum marisci et quatuor marcatorum redditus, in toto, per communem aestimationem, ad valenciam centum librarum per annum; habenda et tenenda eidem Agneti et a.s.signatis suis ad totam vitam ejusdem Agnetis: Ita quod eadem maneria de Oxenede, Marlyngforde, Stanstede et Horwelbury, et terrae et tenementa quae fuerunt Roberti Salle, Willelmi Clopton et Francissae, seu alicujus eorum, c.u.m pertinentiis, post mortem praefatae Agnetis remaneant haeredibus de corpore meo et corpore praedictae Agnetis exeuntibus. Et praedicta manerium de Shipdene et parcella manerii de Latymers, ac dicta mesuagia, molendinum, terrae et tenementa nuper Clementis Paston et Hugonis atte Fen, seu alicujus eorum, c.u.m pertinentiis, post mortem praedictae Agnetis, ad praedictas personas feoffatas seu feoffandas, haeredes et a.s.signatos suos revertantur, ad perficiendam inde hanc ultimam voluntatem meam: Et si nullus ext.i.terit haeres de corpore meo et corpore praedictae Agnetis exiens, quod tunc post mortem ejusdem Agnetis praedictum manerium de Oxenede et dicta terrae et tenementa nuper praedictorum Roberti Salle, Willelmi Clopton et Francissae, seu unius eorum, c.u.m pertinentiis, ad praedictos feoffatos et haeredes suos similiter revertantur, ad perficiendam inde hanc ultimam voluntatem meam. Et quod praedicta maneria de Marlyngford, Stanstede et Horwelbury, c.u.m pertinentiis, remaneant rectis haeredibus Edmundi Barry militis, patris praedictae Agnetis, imperpetuum. Item, volo quod praedictae personae, ut praedicitur, feoffatae seu feoffandae, haeredes seu a.s.signati sui, paciantur et permittant Robertum Clere, armigerum, Edmundum Clere, armigerum, Johannem Pagrave, armigerum, Willelmum Bakton de Bakton, et Johannem Damme de Sustede, vel duos eorum, per communem a.s.sensum eorum quinque, praedictum manerium de Snaylwell et praedicta alia terras et tenementa in Snaylwell, in toto, per communem estimacionem, ad valenciam quadraginta marcarum per annum, occupare, et exitus et proficua inde percipere et habere, a festo Sancti Michaelis proximo sequenti post mortem meam usque Edmundus filius meus jam aetatis xviij. annorum pervenerit ad aetatem xxj. annorum. Et quod iidem Robertus Clere, Edmundus Clere, Johannes Pagrave, Willelmus Bakton et Johannes Damme, seu dicti duo eorum, viginti marcas annuatim provenientes de eisdem exitibus et proficuis, inter praedictum festum Sancti Michaelis et dictam aetatem praedicti Edmundi, filii mei, per commune avisamentum et a.s.sensum suum et praedictae Agnetis, annuatim distribuant in elemosinis inter notos, pauperes et debiles, tam hospicia tenentes quam alios qui non vadunt mendicatum, et pro missis, sacerdotum oracionibus, et suffragiis devotorum pauperum utriusque s.e.xus, tam religiosorum quam aliorum, celebrandis et fiendis, pro anima mea et praedictae Agnetis, et animabus patrum et matrum nostrorum, et omnium consanguineorum et benefactorum nostrorum, et omnium quorum debitores sumus, et omnium per nos injuriam patientium, et eorum omnium pro quibus Deo est deprecandum, et omnium fidelium defunctorum; et de eisdem exitibus et proficuis praedicto Edmundo, filio meo quousque ad dictam aetatem xxj. annorum pervenerit, rationabiles victum, vest.i.tum, apparatum et sustentationem, juxta gradus sui exigenciam, sic quod non superbiat, inveniant, et eum tam ad artis dialecticae per dimidium annum, juris civilis per unum annum, ac juris regni Angliae postea ad sufficienciam, si fieri poterit, sub sana tutela providenter ponant, et ipsum in eisdem continuare et residere faciant, prout eisdem melius visum fuerit ipsum Edmundum in hac parte sapere et intelligere et sibi in futurum prodesse; et domos, muros, aedificia, et clausuras in eodem manerio nostro existentia rationabiliter reparari faciant, et redditus et servicia et alia onera inde debita solvant, et hoc quod de eisdem exitibus et proficuis ad dictum aetatem dicti Edmundi remanserit juxta sanas conscientias suas eidem Edmundo satisfaciant tempore quo ipse juxta hanc voluntatem meam statum de eodem manerio receperit et habuerit. Item, volo quod praedictae personae, prout praedicitur, feoffatae seu f[eoffandae], haeredes seu a.s.signati sui, paciantur et permittant praedictos Robertum Clere, Edmundum Clere, Johannem Pagrave, Willelmum Bakton et Johannem Damme, vel duos eorum per communem a.s.sensum eorum quinque, praedictum manerium de Beauchamp et Hollewelhalle et dicta alia mesuagia, terras, tenementa, tofta, clausuras, redditus et servicia, quondam Ricardi Doket, Willelmi Thuxton, Johannis Patgris senioris, Johannis Whynne et Eustachii Rows, seu aliquorum vel alicujus eorum, in Wymondham, Carleton, Bonnewell, Estodenham, et aliis villis adjacentibus, per communem estimacionem ad valenciam xxv. marcarum per annum occupare, et exitus et proficua inde percipere et habere, a praedicto festo Sancti Michaelis usque Willelmus filius meus, jam aetatis vij. annorum, pervenerit ad aetatem xviij.

annorum; et quod iidem Robertus Clere, Edmundus Clere, Johannes Pagrave, Willelmus Bakton et Johannes Damme, vel dicti duo eorum, quinque marcas annuatim provenientes de eisdem exitibus per octo annos proximo sequentes praedictum festum Sancti Michaelis, per discretionem et avisamentum sua et praedictae Agnetis, annuatim distribuant inter pauperes et debiles praedictos et [pro][193-1] missis, orationibus et suffragiis celebrandis et ... ... ... . . in forma praedicta, et de eisdem exitibus et proficuis praedicto Willelmo filio meo usque ad dictam aetatem xviij. annorum pervenerit ... ... ... ... . . statum et sustentacionem juxta gradus sui exigenciam, sic quod non superbiat, inveniant et tribuant, et ... ... ad scholas ponant et ibidem continuare et residere faciant prout praedicitur de praedicto filio meo Edmundo, et domos, muros et clausuras et aedificia in dict... . . et tenementis ... repararent, et redditus et servicia et alia onera inde solvant, et de residue dictorum exituum et proficuorum dicto Willelmo filio meo satisfaciant ... ... ... . statum de eisdem manerio, terris et tenementis juxta hanc voluntatem meam ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... . . haeredes seu a.s.signati sui paciantur et permittant praedictam Agnetem ... ... . .

praedicta mesuagia, terras [et] tenementa in Est Somerton, West Somerton, Hennesby, Martham, et Wynterton, tam illa quae fuerunt ... ... . quam illa quae ... ... ... ... de Reston in toto per communem aestimacionem ad valenciam xxv. marcarum ... ... ... ...

occupare, et exitus et [proficua?] inde percipere et gaudere a praedicto festo Sancti Michaelis usque Clemens filius meus ... ... ... ...

... ... xviij. annorum; et quod eadem Agnes de eisdem exitibus et proficuis praedicto Clementi Paston ... ... ... ... . ad dictam aetatem xviij. annorum, et Elizabeth filiae meae quousque maritetur, racionabiles victum, vest.i.tum, ... ... ... ... ... ... ...

... ... exigenciam, sic quod non superbiant, et de eisdem exitibus et proficuis nutriatur honeste ... ... ... ... ... ... .

... filiam, praedictam Elizabetham, prout statui suo convenit, ac inveniat et ponat praedictum Clementem, filium meum, tam ad scholas grammaticales quam alias et caeteras erudiciones, prout praedicitur de praedictis fratribus suis; et domos, muros, clausuras, et aedificia in eisdem mesuagio, terris et tenementis existentia, racionabiliter reparari faciat, et redditus et servicia et alia onera inde debita solvat, ac annuatim quousque dictus Clemens, filius meus, ad dictam aetatem xviij. annorum [pervenerit?][193-1] distribuat manu propria in elemosinis, juxta discretionem suam, inter magis pauperes et debiles creaturas, in honore Quinque princ.i.p.alium Vulnerum et Pa.s.sionis Domini nostri Jesu Christi, et Quinque Gaudiorum Beatae Mariae Virginis et Matris ejus, pro animabus praedictis, quinque marcas; et de hoc quod de eisdem exitibus et proficuis ad dictam aetatem praedicti Clementis, filii mei, remanserit, satisfaciat eadem Agnes juxta sanam conscienciam suam eidem Clementi tempore quo ipse juxta hanc voluntatem meam statum de eisdem manerio, mesuagiis, terris, et tenementis, de praedictis personis feoffatis sive feoffandis receperit; et quod dictae personae feoffatae seu feoffandae, haeredes, seu a.s.signati sui, infra xl. dies proximo sequentes postquam ipsi post festum Sancti Michaelis proximo post mortem meam per Johannem Paston, filium meum primogenitum, racionabiliter fuerint requisiti, per facta sua tripart.i.ta et indentata, dimittent, liberent et a.s.signent praedicto Johanni Paston, jam aetatis xx. annorum et amplius, praedictum manerium de Gresham c.u.m pertinentiis, habendum eidem Johanni ad totam vitam suam; Ita quod si contingat praedictum Johannem Paston aliquem exitum vel haeredem de corpore Margaretae nunc uxoris suae procreare, quod tunc idem manerium c.u.m pertinentiis post mortem ejusdem Johannis remaneat dictae uxori suae, tenendum sibi ad terminum vitae ejusdem uxoris. Et si praedictus Johannes Paston nullum exitum vel haeredem de corpore dictae uxoris suae procreaverit, tunc immediate post mortem ejusdem Johannis idem manerium c.u.m pertinentiis haeredibus masculis de corpore meo exeuntibus integre remaneat. Et si nullus fuerit haeres masculus de corpore meo exiens, quod tunc idem manerium c.u.m pertinentiis integre remaneat praedictae Agneti, uxori meae, habendum et tenendum eidem Agneti ad totam vitam ejusdem Agnetis; Ita quod tunc post ejusdem Agnetis mortem idem manerium c.u.m pertinentiis ad praedictos donatores et haeredes suos revertatur, ad exequendum et perficiendum inde hanc voluntatem meam. Et quod eaedem personae feoffatae seu feoffandae, haeredes seu a.s.signati sui, infra xl. dies proximo sequentes postquam ipsi, post festum Sancti Michaelis proximo post mortem meam, et postquam praedictus Edmundus, filius meus, fuerit aetatis xxj. annorum plenarie completorum, racionabiliter fuerint requisitae, per consimilia facta dimittant, liberent et a.s.signent praedicto Edmundo, filio meo, praedictum manerium de Snaylwell, et praedicta terras et tenementa nuper Johannis Langham de Snaylwell, in Snaylwell, ac dictam reversionem manerii de Shipdene et praedictarum parcellarum manerii de Latymers, dictis priori et conventui minime data,[194-1] ac dictorum mesuag', molendini, terrarum et tenementorum quae fuerunt praedictorum prioris et conventus, ac Clementis, patris mei, et Hugonis atte Fen, aut unius eorum, post mortem praedictae Agnetis, habenda et tenenda eidem Edmundo et haeredibus masculis de corpore ipsius Edmundi exeuntibus. Et si contingat ipsum Edmundum sine haerede masculo de corpore suo exeunte obire, quod tunc eadem manerium, terrae, tenementa et reversio c.u.m pertinentiis haeredibus de corpore ejusdem Edmundi exeuntibus remaneant. Et si nullus fuerit haeres de corpore praedicti Edmundi exiens, quod tunc eadem manerium, terrae, tenementa et reversio remaneant haeredibus de corpore meo exeuntibus. Et si nullus fuerit haeres de corpore meo exiens, quod tunc praedicta reversio ad predictos donatores et haeredes suos revertatur, et praedictum manerium de Snaylwell, terrae et tenementa, c.u.m pertinentiis, remaneant praedictae Agneti ad totam vitam suam. Ita quod, post ejus mortem, idem manerium c.u.m pertinentiis ad praedictos donatores et haeredes suos similiter revertatur, ad perficiendum et perimplendum hanc voluntatem meam. Et quod eaedem personae feoffatae seu feoffandae, haeredes seu a.s.signati sui, infra xl. dies proximo sequentes post festum Sancti Michaelis proximo post mortem meam, et postquam praedictus Willelmus filius meus fuerit aetatis xviij. annorum plenarie completorum, racionabiliter fuerint requisitae, per consimilia facta dimittant, liberent et a.s.signent praedicto Willelmo filio meo, praedicta maneria de Hollewelhalle et Beauchamp, et dicta mesuagia, terras et tenementa, redditus et servicia nuper Willelmi Thuxston Armigeri, Ricardi Doket, Eustachii Rows et Johannis Patgrys, seu unius eorum, in Estodenham, Wymondeham, Carleton, Bonewell, et aliis villis adjacentibus, habenda et tenenda eidem Willelmo et haeredibus de corpore suo exeuntibus. Et si contingat ipsum Willelmum sine haerede de corpore suo exeunte obire, quod tunc eadem maneria, terrae, tenementa, redditus et servicia, c.u.m pertinentiis, remaneant Clementi Paston, filio meo, et haeredibus de corpore suo exeuntibus. Et si idem Clemens obierit sine haerede de corpore suo exeunte, eadem maneria, terrae, tenementa, redditus et servicia c.u.m pertinentiis remaneant dictae Agneti ad totam vitam suam.

Ita quod post ejus mortem eadem maneria, terrae et tenementa c.u.m pertinentiis ad praefatos donatores et haeredes suos revertantur, ad implendum et perficiendum inde hanc voluntatem meam. Et quod praedictae personae [feoffatae] seu feoffandae infra quadraginta dies proximo sequentes post festum Sancti Michaelis postquam praedictus Clemens filius meus post mortem meam fuerit aetatis xviij. annorum plenarie completorum racionabiliter fuerint requisitae per consimilia facta dimittant, liberant et a.s.signent praedicto Clementi filio meo praedictum manerium de Ryston, et praedicto mesuagia, terras, tenementa, redditus et servicia c.u.m pertinentiis in Est Somerton, West Somerton, et aliis villis adjacentibus et in Heigham Potter, Bokenham et Bokenham Castell, habenda et tenenda eidem Clementi filio meo et haeredibus de corpore suo exeuntibus. Et si contingat ipsum Clementum filium meum obire sine haerede de corpore suo exeunte, quod tunc eadem manerium, mesuagia, terrae, tenementa, redditus et servicia remaneant praedicto Willelmo, filio meo et haeredibus de corpore suo exeuntibus. Et si contingat ipsum Willelmum sine haerede de corpore suo exeunte obire, quod tunc eadem manerium, mesuagia, terrae, tenementa, redditus et servicia c.u.m pertinentiis remaneant haeredibus de corpore meo exeuntibus. Et si nullus fuerit de corpore meo exiens, quod tunc eadem manerium, mesuagia terrae et tenementa c.u.m pertinentiis remaneant praedictae Agneti, tenenda sibi ad totam vitam suam. Ita quod eadem manerium, mesuagia, terrae et tenementa, c.u.m pertinentiis, post mortem praedictae Agnetis, ad praedictos donatores et haeredes suos revertantur ad perficiendum inde hanc voluntatem meam.

Item ad amorem et favorem inter praedictos Johannem, Edmundum, Willelmum, et Clementem filios meos et praedictam Elizabeth et praefatos haeredes suos, eorumque mutuam caritatem hinc inde nutriendum (?) et amplificandum, volo et ordino per praesentes quod si aliqua terrae seu tenementa, sibi aut eorum alicui, per praedictas personas feoffatas seu feoffandas vel eorum haeredes vel a.s.signatos in forma praedicta per dona et concessiones, immediate, in feodo talliato seu alio statu, per remanere aut alio quovis modo, danda seu concedenda, versus praedictos Johannem, Edmundum, Willelmum et Clementem, filios meos, et praedictam Elizabeth aut haeredes suos praedictos absque culpa recuperentur, vel aliqua inde parcella recuperetur, vel status eorum inde adnihiletur, quod infra unum annum proximo tunc sequentem residui eorum de porcionibus suis terrarum et tenementorum praedictorum, ut praedicitur, sibi dandorum et concessorum, juxta ratam annui valoris earundem portionum suarum, debitam faciant recompensacionem caeteris eorum de quorum porcionibus dictas recuperaciones vel status adnihilaciones fieri contigerit. Ita quod onus perdicionis in hac parte, si quod evenerit inter ipsos juxta ratam annui valoris portionum suarum uniformis sit et aequalis. Item, ad finem quod iste articulus praesentis voluntatis meae proximo praecedens per praedictos Johannem, Edmundum, Willelmum et Clementem, filios meos, ac praedictam Elizabetham et haeredes suos praedictos sufficiencius et plenius exequatur, et quod dicta dona et concessiones immediate vel per remanere in feodo talliato vel alio statu, ut praedicitur, sibi faciendo per eorum facta, feoffamenta, cartas, scripta, vel alio modo non discontinuarentur, volo et ordino quod praedictae personae feoffatae seu feoffandae eorum haeredes et a.s.signati, antequam ipsi aliquem statum de praedictis terris et tenementis aut parcella inde praedictis Johanni, Edmundo, Willelmo et Clementi, filiis meis, et praedictae Elizabeth et haeredibus suis praedictis, seu eorum alicui, faciant, per scriptum suum indentatum dent et concedant praedicto Edmundo, filio meo, unum annuum redditum triginta librarum legalis monetae, habendum et percipiendum eidem Edmundo et haeredibus suis masculis de corpore suo exeuntibus de praedicto manerio de Gresham ad festa Paschae et Sancti Michaelis aequis portionibus, una c.u.m sufficienti clausula districtionis in dicto manerio fiendae pro non solucione ejusdem annui redditus sub forma et condicionibus subsequentibus: videlicet, quod praedictus annuus redditus sit et remaneat in suspenso et non levetur, solvatur, nec percipiatur quovismodo, quousque dictus Johannes Paston vel aliquis haeres suus masculus de corpore suo exiens aliquod donum sive concessionem, immediate vel per remanere, in feodo talliato vel alio statu, de manerio praedicto c.u.m pertinentiis eidem Johanni fiendum, per factum, feoffamentum, cartam vel scriptum, seu alio modo, in parte vel toto, discontinuaverit seu discontinuari fecerit, vel quousque praedictus Johannes Paston, vel aliquis haeres suus masculus de corpore suo exiens, praedictum articulum praesentis voluntatis meae sic incipiendum 'Item ad amorem et favorem,' &c. in aliqua ex parte sua perimplendo infregerit, non perfecerit, vel non observaverit, vel sic tam omnibus et singulis quibus aliquod donum sive concessio, immediate vel per remanere, in feodo talliato vel in aliquo alio statu, de praedicto manerio c.u.m pertinentiis dicto Johanni Paston vel alicui haeredum de corpore suo exeuntium per praedictas personas feoffatas seu feoffandas, haeredes seu a.s.signatos suos, in forma praedicta fiendum per praedictum Johannem Paston vel aliquem haeredum suorum praedictorum discontinuatum fuerit non legitime recontinuatum, quam omnibus et singulis annis quibus articulus praedictus praesentis voluntatis meae sic incipiens 'Item ad amorem et favorem,' &c. per praedictum Johannem Paston vel aliquem haeredum suorum praedictorum in aliquo ex parte sua perimplendo confractus, non tentus, aut non impletus, fuerit non debite reformatus. Et per consimile factum suum indentatum dent et concedant praedicto Willelmo filio meo unum annuum redditum triginta librarum consimilis monetae habendum et percipiendum annuatim praedicto Willelmo et haeredibus suis de corpore suo exeuntibus a tempore quo praedictus Johannes filius meus mortuus fuerit sine haerede masculo de tempore[196-1] suo exeunte de praedicto manerio de Gresham c.u.m pertinentiis ad festa praedicta aequis portionibus, una c.u.m sufficienti clausula districtionis in eodem manerio fiendae pro non solutione ejusdem annui redditus sub forma et conditionibus sequentibus, videlicet, quod idem annuus redditus sit et remaneat in suspenso et non levetur nec solvatur, aut percipiatur quovismodo quousque praedictus Johannes Paston, vel Edmundus Paston, vel aliquis haeres masculus de corpore alicujus eorum exiens, aliquod donum sive concessionem, immediate vel per remanere, in feodo talliato vel in alio statu, de eodem manerio c.u.m pertinentiis, aut parcella inde, eidem Johanni vel Edmundo fiendum, per factum, feoffamentum, cartam, vel scriptum, seu alio modo, in parte aut toto, discontinuaverit seu discontinuari fecerit, vel quousque aliquis eorum praedictum articulum praesentis voluntatis meae sic incipientum 'Item ad amorem et favorem,' &c. in aliquo ex parte sua perimplendo infregerit, non perfecerit, vel non observaverit. Et per consimile factum suum indentatum dent et concedant praedicto Clementi, filio meo, unum annuum redditum triginta librarum consimilis monetae, habendum et annuatim percipiendum praedicto Clementi, filio meo, et haeredibus de corpore suo exeuntibus a tempore quo uterque praedictorum Johannis Paston et Edmundus (_sic_) Paston mortuus fuerit sine haerede masculo de corpore suo exeunte de praedicto manerio[197-1] de Gresham ad festa praedicta aequis porcionibus, una c.u.m clausula districtionis in forma praedicta, sub forma et condicionibus subsequentibus, videlicet, quod idem annuus redditus sit et remaneat in suspenso, et non levetur, solvatur nec percipiatur quovismodo, quousque praedictus Johannes Paston, vel praedictus Edmundus Paston, vel aliquis masculus de corpore alicujus eorum exiens, vel praedictus Willelmus Paston, filius meus, vel aliquis haeres de corpore suo exiens, aliquod donum sive concessionem, immediate vel per remanere,[197-2] in feodo talliato vel alio statu, dicto Johanni Paston, Edmundo Paston, vel Willelmo Paston, filiis meis, vel eorum alicui fiendum per feoffamentum, cartam vel scriptum, seu alio modo, in parte aut toto discontinuaverit, seu discontinuari fecerit, vel quousque aliquis eorum praedictum articulum praesentis voluntatis meae sic incipientem 'Item ad amorem,' &c. in aliquo ex parte sua perimplendo infregerit, non fecerit, vel non observaverit. Et per consimile factum suum indentatum dent et concedant praedictae Elizabeth unum annuum redditum triginta librarum consimilis monetae, habendum et percipiendum eidem Elizabeth et haeredibus de corpore suo exeuntibus a tempore quo uterque praedictorum Johannis et Edmundi filiorum meorum mortuus erit sine haerede masculo de corpore suo exeunte, et uterque praedictorum Willelmi et Clementis, filiorum meorum, mortuus fuerit sine haerede de corpore suo exeunte de praedicto manerio de Gresham ad festa praedicta aequis porcionibus, una c.u.m clausula districtionis in forma praedicta, forma et condicionibus subsequentibus, videlicet, quod idem annuus redditus sit et remaneat in suspenso et non levetur, solvatur, nec percipiatur quovismodo, quousque praedictus Johannes Paston aut praedictus Edmundus Paston, vel aliquis haeres masculus de corpore alicujus eorum exiens, vel quousque praedictus Willelmus Paston seu praedictus Clemens, filii mei, vel aliquis haeres de corpore alicujus eorum exiens ...

... sive concessionem, immediate vel per remanere, in feodo talliato vel alio statu, dictis Johanni Paston, Edmundo Paston, Willelmo Paston, et (?) Clementi Paston, vel alicui eorum, fiendum, per factum, feoffamentum, cartam vel scriptum, seu alio modo, in parte aut toto ... . manerio ... . . discontinuari fecerit, vel quousque aliquis eorum praedictum articulum praesentis voluntatis meae sic incipientem 'Item ad amorem,' &c. in aliquo ex parte sua perimplendo infregerit, non perfecerit, vel non observaverit. Item, volo quod [si?] aliquis praedictorum Johannis, Edmundi, Willelmi, et Clementis, filiorum meorum, ante dictam aetatem suam xviij. annorum obierit, quod tunc praedictae personae feoffatae seu feoffandae, eorum haeredes et a.s.signati, patiantur et permittant praedictos Robertum Clere, Edmundum Clere, Johannem [Pagrave], Willelmum Bakton, et Johannem Damme, vel duos eorum per communem a.s.sensum eorum quinque, praedictam porcionem terrarum et tenementorum praedicto sic obeunti, ut praedictum est, dandam et concedendam occupare et exitus et proficua inde percipere et habere quousque illi qui proxime post mortem dicti sic obeuntis juxta effectum praesentis voluntatis dictam portionem haberet et teneret fuerit aetatis xviij. annorum plene completorum, et tunc infra quadraginta dies proximo tunc sequentes postquam racionabiliter fuerint requisiti, per scripta sua indentata dimittant, liberent, et a.s.signent eandem porcionem c.u.m pertinentiis ipsi qui, ut praedicitur, tunc juxta hanc voluntatem meam porcionem illam haberet et teneret, habendam et tenendam sibi in forma praedicta. Et si praedicti Robertus Clere, Edmundus Clere, Johannes Pagrave, Willelmus Bakton, et Johannes Damme, vel dicti duo eorum eadem exitus et proficua disponant et distribuant in solucione debitorum quae me debere contingat, et reformacione et satisfactione mesprisionum et extortionum, si quas fecerim, et pro animabus praedictis in forma praedicta per discretionem praedictae Agnetis et executorum meorum. Item, volo quod praedicta Elizabeth filia mea habeat ducentas libras legalis monetae ad maritagium suum si ipsa per avisamentum praedictae Agnetis et executorum meorum maritetur. Proviso semper quod eadem Elizabeth pari s.e.xu et aetate in bona et competenti consanguinitatis linea maritata sit, et per maritagium illud habeat statum sufficientem et securum in lege sibi et viro suo et haeredibus de corporibus suis exeuntibus, si fieri potent, seu saltem ad totam vitam suam, in terris et tenementis valoris quadraginta librarum per annum ad minus. Et si eadem Elizabeth antequam maritata fuerit, obierit, quod tunc dictae pecuniae summa pro maritagio ejus limitata in solucione debitorum quae me debere contingat, et in reformacione et satisfactione mesprisionum et extorcionum, si quas fecerim, et pro animabus praedictis fideliter distribuatur, per discretionem praedictae Agnetis et executorum meorum. In cujus rei testimonium ego praefatus Willelmus Paston praesentibus sigillum meum apposui. Datum tricesimo primo die Januarii anno regni Regis Henrici s.e.xti post Conquestum vicesimo secundo.

Probata fuerunt praedicta testamentum et ultima voluntas coram n.o.bis, Alexandro Prowet, decretorum inceptore, ac reverendissimi in Christo patris et domini, domini Johannis, permissione Divina Cantuariensis archiepiscopi commissario generali, &c., vicesimo quarto die mensis Novembris anno Domini millesimo CCCC^mo xliiij^to et legitime p.r.o.nunciatum pro eisdem, administratioque omnium bonorum &c. honestae mulieri, Agneti, relictae dicti defuncti, primitus protestanti (et protestata fuit palam, publice et expresse, judicialiter coram n.o.bis quod voluit agere et petere partem sibi de jure et consuetudine in hac parte debitam, in casu quo praefatus defunctus in testamento sive ultima voluntate quoad aequivalenciam partis hujusmodi minime ordinavit et disposuit), ac discretis viris Johanni, filio dicti defuncti dum vixit, Willelmo Bakton et Johanni Damme, executoribus in eodem testamento nominatis, sub forma protestationis dictae Agnetis commissa ext.i.tit in debita juris forma; ac praefati executores habent crastinum Purificationis Beatae Mariae Virginis proximo futurum ad exhibendum inventarium &c. ex praefixione nostra.

[Footnote 190-2: [The ink in some parts of this doc.u.ment is so very much faded that about half of each line is almost or quite illegible.]]

[Footnote 190-3: So in MS.]

[Footnote 193-1: Omitted in MS.]

[Footnote 194-1: Sic in origine.]

[Footnote 196-1: So in MS.]

[Footnote 197-1: _de praedicto manerio._ These words are repeated in the MS.]